به گزارش راهبرد معاصر، جریانهای دست راستی و نژادپرست روز به روز بر موقعیت اجتماعی و سیاسی خویش در اروپا افزوده و تا مرز کسب مناصب سیاسی در قاره سبز پیش رفتهاند. نگاهی به انتخاباتهای اخیر در اتریش و مجارستان و عرض اندام دست راستیها در انتخاباتهای فرانسه و اسپانیا گواه این مسئله است که اگر چارهای برای مسئله یاد شده پیدا نشود، دیر یا زود، تند باد فاشیسم سراسر اروپا را در خواهد نوردید.
فرانک والتر اشتاینمایر رئیس جمهور آلمان، آخرین مقامی است که نسبت به رشد فزانیده ناسیونالیسم در اروپا هشدار داده است. وی که در مراسم یادبود قربانیان جنایات نازیها در شمال ایتالیا شرکت کرده است، نسبت به تحرک دوباره نژادپرستان هشدار داد.
رئیس جمهوری آلمان تاکید کرد که به خصوص در شرایط کنونی که "سم ناسیونالیسم" دوباره در حال نفوذ کردن در سرزمینهای اروپایی است، باید دوباره درسهای جنایات سال ۱۹۴۴ را به خاطر آورد.
رئیس جمهوری آلمان تاکید کرد که اروپائیان باید به احترام قربانیان و بازماندگان جنایات ناسیونال سوسیالیسم، برای آزادی و دموکراسی، برای حقوق بشر و انسانیت و برای اروپای متحد "و چه بسا امروز شدیدتر از قبل" مبارزه کنند.
اشتاینمایر در سخنرانی خود، به زبان ایتالیایی تصریح کرد که اروپای متحد در نهایت بر پایه چنین وعدههایی شکل گرفته: «نه به ناسیولیسم افسارگسیخته، نه به جنگی دوباره در قاره ما، نه به تکرار نژادپرستی و خشونت و آزار و تعقیب.»
این سخنان در حالی بیان شد در ابتدای سال جاری میلادی سازمان اطلاعات داخلی آلمان اعلام کرد که قصد دارد نظارت بر حزب راست افراطی «ای اف دی» (آلترناتیو برای آلمان) را تشدید کند این حزب افراطگرا حزب عمده مخالف در آلمان است و برای اولین بار در سال ۲۰۱۷ با کسب ۹۴ کسی از ۷۰۹ کرسی بوندستاگ (مجلس عوامل) وارد پارلمان شد. ای اف دی اسلام را تهدیدی علیه ارزش های آلمان می داند و خواستار اعمال محدودیت های شدید بر مهاجرت به این کشور است. بعضی از اظهارات رهبر حزب «آلترناتیو برای آلمان» به عنوان مشوق افراطگرایی نئونازیستی محکوم شده است.
سازمان اطلاعات داخلی آلمان (بی اف وی) اعلام کرد که نظارت بر «جی ای»، سازمان جوانان ای اف دی و یک گروه متعلق به ای اف دی به نام «فلوگل» (بال) را افزایش خواهد داد. فلوگل تحت رهبری بییورن هوک است، چهره ای جنجال آفرین که بنای یادبود هولوکاست برلین را شرم آور خوانده است.
گفتنی است که وزارت کشور آلمان در سال 2017 اعلام کرد که از ابتدای سال تاکنون پناهجویان خارجی در این کشور در معرض 642 مورد حمله قرار گرفته اند که در این حملات 123 نفر زخمی شده اند. بر اساس گزارش وزارت کشور آلمان، از ژانویه تا ژوئن 2017 خوابگاه های پناهجویان نیز 153 بار مورد حمله قرار گرفته است.
گرایش به جریان های راست افراطی و ناسیونالیسم در سال های اخیر به یکی از تهدید های بالقوه اروپا و اتحادیه اروپایی تبدیل شده است. در مقیاس بزرگتر نیز جهانی شدن که از حدود چهار سده پیش متولد و مسیر خود را آغاز کرد اکنون در جوامع توسعه یافته دچار تزلزل شده است و ناسیونالیسم افراطی سال ها پس از جنگ جهانی دوم در مسیر تقویت دوباره قرار گرفته است.
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا با شعارها و برنامه هایی مانند ساختن دیوار دور آمریکا و اخراج مهاجران و ساختن آمریکایی بزرگ، نشان داد ناسیونالیسم افراطی تا قاره آمریکا نیز رفته است. پیروزی ترامپ بسیاری از سیاستمداران همفکر او در سراسر جهان را تشویق کرده است. نیگل فاراژ از حزب استقلال انگلیس سیاستمداری است که مسئول شکل گیری برگزیت بود و روابط نزدیکی با ترامپ دارد. ویکتور اوربان نخست وزیر مخالف مهاجران در مجارستان نیز بعد از پیروزی ترامپ گفته بود ما می توانیم به دموکراسی واقعی برگردیم.
برخی نظر سنجی ها در فرانسه نشان می دهد این احتمال وجود دارد که مارین لوپن رهبر کاریزماتیک جبهه ملی فرانسه می تواند در انتخابات ریاست جمهوری بعدی پیروزی داشته باشد. فرانسوی ها بیش از بقیه کشورهای اروپایی مخالف جهانی شدن و تجارت جهانی هستند و تعداد کمی از آنها با سیاست های مهاجرپذیری موافق هستند. لوپن قول داده که فرانسه را از سیستم یورو خارج کرده و خروج فرانسه از اتحادیه اروپا را به همه پرسی بگذارد. اگر رای دهندگان فرانسوی به خروج فرانسه از اتحادیه اروپا رای مثبت بدهند اتحادیه اروپا قاعدتا از هم خواهد پاشید.
در حالی که مسیر اتحادیه اروپا در جهت تقویت همگرایی بود، اکنون برخی کشورها در مسیر معکوس یعنی افزایش ملی گرایی و واگرایی اروپایی حرکت می کنند. احزاب راست افراطی در چندسال اخیر پیروزی های بزرگی در انتخابات پارلمانی کشورهایی مانند اتریش، ایتالیا، آلمان، جمهوری چک، مجارستان و سوئد به دست آورده اند.
بی دلیل نیست که تقویت جریان های راست در اروپا بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران را با وحشت بازگشت به گذشته ای روبرو کرده است که چشم اندازی تیره و تار دارد.
چندی پیش نیز آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، ناسیونالیسم را دشمن اروپا خواند و پروژه اتحادیه اروپا را صلح، آزادی و رفاه دانست. او گفت که ملیگرایی دشمن پروژه اروپا است و سیاستمداران اروپایی خواست تا در برابر «راست افراطی» بایستند.
اتحادیه اروپا در سالهای اخیر با چالشهای بزرگی مانند بحران پناهجویان و بحران اقتصادی روبرو شد همین بحران ها عاملی برای حضور و رشد گسترده احزاب راست افراطی در عرصه سیاسی شد که دارای خط مشی ملی گرایی افراطی هستند.
ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا چندی پیش در سخنانی در مورد نتایج ملی گرایی و ناسیونالیسم در اروپا هشدار داد و گفت: «ناسیونالیسم هرگز مسائل را حل نکرده بلکه همواره تنها مسائل جدید ایجاد کرده است. پوپولیست ها در اروپا تنها به دنبال مقصر هستند و راه حل هایی را ارائه می دهند که سیاست کمیسیون اروپا برخلاف آن ها است.»
اما در حال حاضر ناسیونالیسم در اغلب کشورهای اروپایی در حال رشد است، هدف اولیه ناسیونالیست ها مهاجران و اتحادیه اروپا است، نخبگان اروپایی در ابتدا تصور می کردند که هویت ملی در نهایت در هویت قاره ای یکپارچه خواهد شد. اما در حال حاضر با احزابی نظیر جبهه ملی فرانسه یا فیدز مجارستان و حزب عدالت و قانون لهستان و حزب آزادی اتریش این ایده از بین رفته است.
ظهور مجدد ناسیونالیسم را نمی توان مهار کرد مگر اینکه اتحادیه اروپا یک بار دیگر بتواند چشم انداز مثبت خود را به دست بیاورد و مجددا خود را احیا کند.